AJIRA UPDATES > WHATSAPP
JINSI YA KUFAULU INTERVIEW ZA PSRS – PUBLIC SERVICE RECRUITMENT SECRETARIAT
Interview za PSRS husanywa kwa hatua kuu tatu:
- KUHOJIWA KATIKA KITUO (MAANDISHI / SCREENING)
- KUHOJIWA KIBINAFSI (KWENYE KAZI MAHUSUSI) — (kwa taaluma chache)
- KUHOJIWA KWA MDOMO (UNAONANA NA PANELI/ FACE-TO-FACE)
1. KUHOJIWA KATIKA KITUO (MAANDISHI / SCREENING)
Hii ndio awamu ya kwanza kwa wagombea wote waliokidhi sifa za tangazo la kazi. Lengo ni kupunguza idadi ya wagombea kwa kuchuja walio bora zaidi.
Suala muhimu: maswali si ya kina sana kwa taaluma moja tu — hivyo unahitaji kusoma kwa upana ndani ya eneo lako la kitaaluma. Hapa kuna mbinu za kujiandaa haraka (mfano kwa wiki 1–2 kabla ya mtihani):
- Tambua mambo ya msingi uliyosoma chuoni au kazini — hiyo ni msingi wako.
- Fanya utafiti mfupi kuhusu taasisi uliyoitwa kuhojiwa — kazi, huduma, maeneo wanayofanya kazi.
- Pitia mitihani ya zamani ya chuo/university yako (past papers).
- Tafuta sampuli za maswali kutoka uhojiwa wa PSRS uliopita — hata kutoka taaluma nyingine zitakupa mtiririko wa maswali.
- Soma tangazo la kazi kwa undani — unda maswali yanayoweza kutokana na maelezo ya kazi. Unaweza kutumia ChatGPT au rafiki kugeuza maelezo kuwa maswali ya mazoezi (MCQs au maswali ya ufafanuzi).
Muundo wa kawaida wa mtihani wa maandishi:
- Aina: Maswali ya Multiple Choice (MCQ)
- Idadi: Karibu maswali 40–50
- Muda: Dakika 40–45
- Lugha: Kiingereza
- Inaweza kuwa mtihani wa ukweli (handwritten) au mtihani wa mtandao (Aptitude Test) — lengo ni sawa.
2. KUHOJIWA KIBINAFSI (PRACTICAL)
Hii ni kwa baadhi ya taaluma tu (mfano: wauguzi, madereva, mafundi). Hapa unatakiwa kuonyesha uwezo wako wa kufanya kazi kama ulivyokuwa ukifanya kazini.
Vidokezo vya kujiandaa:
- Jifunze kazi za msingi zinazotumika kila siku kwenye nafasi unayoomba — ziwe kwanza kabisa.
- Angalia sheria, taratibu na kanuni za kitaaluma zinazohusiana na kazi yako.
- Fanya utafiti juu ya vifaa na huduma za taasisi — usijifunze mambo yasiyotumika pale (mfano: ikiwa taasisi haina GeneXpert kwa TB, usitumie muda mwingi kusoma hilo).
- Kumbuka: kwa hatua hii idadi ya wagombea imepunguzwa — mara nyingi vijana wachache tu hufika hatua hii kwa nafasi moja.
3. KUHOJIWA KWA MDOMO (FACE-TO-FACE)
Hii ni hatua muhimu: ukifika hapa, umeshakuwa karibu. Kwa kawaida nafasi yako iko vizuri—mara nyingi una nafasi ya 50/50 ya kupata kazi.
Mambo ya msingi:
- Ukipata alama 50 au zaidi, jina lako linaweza kubaki kwenye database ya ajira kwa mwaka mzima — kwa nafasi mpya wanaweza kukuita moja kwa moja.
- Maswali hapa mara nyingi ni ya kawaida na yanatarisika.
Muundo wa uhojiwa wa mdomo:
- Maswali: Karibu 7
- Lugha: Kiingereza
- Paneli: Wajumbe takriban 7
- Muda: Takriban dakika 15
- Swali la kawaida: “Tell me about yourself” (daima litaibuliwa — labda kwa lafudhi tofauti)
Mbinu za kuzungumza (Technique)
- Soma tangazo la kazi mara kwa mara — geuza kila sehemu ya maelezo ya kazi kuwa swali la uhojiwa. Takriban 80% ya maswali ya mdomo hutokana na tangazo la kazi.
- Jitayarishe vizuri kujibu swali “TELL ME ABOUT YOURSELF” — jibu hili lina umuhimu mkubwa. Jibu kwa muundo mfupi, mtawalia: elimu/uzoefu muhimu/ufanisi unaohusiana na kazi + sababu unataka kazi na kile unachoweza kuleta. (Mfano chini).
- Zungumza kwa sauti wazi na inayoeleweka.
- Salimu wajumbe kwa heshima hata kama wako chini au juu ya umri wako.
- Usiketi hadi utewekee ruhusa, hata kama kuna kiti mbele yako.
- Vaeni vizuri, msafi na mnyoofu — muonekano unachangia msimamo wa kwanza.
- Onyesha tabia nzuri; mara nyingi msimamo/mwonekano wako na jinsi unavyoendana na wajumbe huathiri matokeo.
Mfano wa jibu fupi kwa “Tell me about yourself” (badilika kulingana na taaluma)
“Naitwa [JINA]. Nina shahada ya [nchi/degree] katika [fundi/subject] kutoka [chuo]. Nilifanya kazi kama [cheo] kwa [muda] ambapo nilihusika na [mfano wa jukumu muhimu]. Uzoefu huu umenifundisha [ufaa/skill muhimu]. Nina hamu ya kujiunga na [taasisi] kwa sababu [sababu fupi], na naamini uzoefu wangu wa [skill] utawasaidia katika malengo ya taasisi.”
(Adjust kwa Kiswahili/English mixture ikiwa uhojiwa ni kwa Kiingereza — lakini jibu la mwanzo linaweza kuwa kwa Kiswahili kikorofi halafu ukaendelea kwa Kiingereza kama inahitajika.)
Vidokezo vya ziada vya kujiandaa (quick checklist)
- Panga nyenzo za kufanya mazoezi (past papers, sample MCQs).
- Pangilia muda wa kujifunza (msitaki kusoma kila kitu mara moja — fanya priorities).
- Sawa na hatua: Andishi maswali yanayoweza kutokana na tangazo la kazi, kisha jibu kwa sauti kwa mazoezi.
- Ongeza mazoezi ya kuzungumza (mock interview) na rafiki/mentor au rekodi jibu lako kwa kujiona mwenyewe.
- Jifunze kuhusu huduma/maadili ya taasisi (mission, vision, huduma kuu).
- Kuwa ontime kwa uhojiwa, usipelekwe na msongamano.
- Tumia lugha rasmi, epuka maneno ya mtaani au ya kupotosha.
- Iwasilishe maelezo ya mawasiliano na resumes/maombi yako kwa utaratibu.
Hitimisho
Kupita katika uhojiwa wa Public Service Recruitment Secretariat (PSRS) si bahati, bali ni matokeo ya maandalizi ya makini, nidhamu na ujasiri. Kila hatua — iwe ni ya maandishi, ya vitendo au ya mdomo — huandaliwa ili kupima maarifa yako, uwezo wa kufanya kazi kwa vitendo, na mtazamo wako binafsi.
Ukiwa na mikakati sahihi ya kujifunza, kujua taasisi unayoomba, kufanya mazoezi ya maswali, na kujiandaa kisaikolojia, nafasi yako ya kufanikisha ni kubwa mno. Kumbuka, uhojiwa siyo tu mtihani wa kitaaluma, bali pia kipimo cha heshima, tabia na jinsi unavyojitambulisha mbele ya paneli.
Kwa hiyo, jitahidi kujiandaa mapema, vaa ujasiri, na usisahau kutumainia jitihada zako. Ajira serikalini kupitia PSRS ni ushindani mkubwa, lakini aliyejiandaa vizuri huchukua nafasi yake bila kuyumba.
