Orodha ya Makabila Yote 125 ya Tanzania Pamoja na Mikoa Yanapotokea
Tanzania ni nchi iliyojaa utofauti wa kiasili — makabila, lugha na tamaduni nyingi ambazo zimechangia historia na maisha ya taifa. Hapa chini tumekusanya orodha ya makabila 125 uliyoleta, tukaiboresha kidogo pale inapofaa, na kuonyesha mikoa/mikoa ya jadi ambapo kabila husika kinaonekana zaidi. Taarifa za mikoa ni za jumla (primary/major areas) na si ramani kamili ya kusambaa kwa kila kabila.
Kwa taarifa za ajira na matangazo, tembelea Wikihii Jobs na jiunge na WhatsApp channel yetu kwa updates: Jobs Connect ZA.
Mkoa/Aina ya Ramani
Jedwali hapa chini linaonyesha kila kabila (column 1) na mikoa/maeneo wanayotokea kwa kawaida (column 2). Hifadhi: baadhi ya makabila yameenea kwingi — tumeonyesha maeneo ya msingi kwa urahisisho.
| Kabila | Mikoa / Maeneo Yanayotokea (Primary) |
|---|---|
| Alagwa (Wasi) | Ruvuma / Mikoa ya Kusini (angalau sehemu za ndani’) |
| Akiek | Pwani / Mikoa ya Kaskazini-Mashariki (sehemu za visiwa/ pwani) |
| Meru | Arusha / Meru (mitaa ya mikoa ya Kaskazini) |
| Assa | Mikoa ya Kanda ya Kaskazini (tahadhari: kundi ndogo/va) |
| Barabaig (Wamang’ati) | Manyara / Dodoma (Tarangire area) |
| Bembe | Kanda ya Kusini-Mashariki (Mbeya / Ruvuma) |
| Bena | Njombe / Iringa |
| Bende | Mikoa ya Kusini (Njombe/Iringa) |
| Bondei | Tanga (coastal foothills) |
| Bungu (Wawungu) | Pwani / Tanga |
| Burunge | Manyara / Dodoma (sabah/central) |
| Chagga | Kilimanjaro (Moshi, Rombo, Siha) |
| Datoga | Manyara / Arusha (Ngorongoro highlands) |
| Dhaiso | Mikoa ya Kanda ya Ziwa (tahadhari: kundi ndogo) |
| Digo | Kaskazini Pwani (Tanga, Coast) |
| Doe | Mikoa ya Kusini-Mashariki (tahadhari: kundi mdogo) |
| Fipa | Rukwa / Katavi / Kigoma (Ziwa Tanganyika maeneo ya Magharibi) |
| Gogo | Dodoma / Singida |
| Gorowa (Wafiome) | Dodoma / Manyara |
| Gweni (Wagweno) | Usambara Mountains / Kilimanjaro (northern highlands) |
| Gha (Waha) | Pemba / Zanzibar (sehemu za Kaskazini-Mashariki) |
| Hadza (Wahadzabe) | Basotu / Butiama area (Manyara / northern Tanzania) |
| Hangaza (Wahanga) | KJK — Kanda ya Ziwa / Kaskazini (sehemu za Lake region) |
| Haya | Kagera (Mwanza / Kagera areas) |
| Hehe | Iringa / Mbeya (Southern Highlands) |
| Ikizu | Ruvuma / Kusini (sehemu ndogo) |
| Ikoma | Simiyu / Mwanza |
| Iraqw (Wambulu) | Manyara / Babati (Kondoa environs) |
| Isanzu | Mbeya / Iringa |
| Jiji (Wajiji) | Tabora / Kigoma (Tabora cultural area) |
| Jita | Mikoa ya Ziwa (Mwanza / Rorya) |
| Kabwa | Kanda ya Ziwa (Mwanza / Shinyanga) |
| Kaguru | Morogoro / Pwani (Uluguru foothills) |
| Kahe | Mikoa ya Kilimanjaro / Mara (sehemu za milimani) |
| Kami | Pwani / South coastal enclaves |
| Kara (Waregi) | Pwani (coastal islands / mainland) |
| Kerewe | Mwanza (Ukerewe Island) |
| Kimbu | Tabora / Geita |
| Kinga | Iringa (Kisongo areas) |
| Kisankasa | Pwani / Tanga (coastal) |
| Kisi | Pwani (coastal islands / towns) |
| Konongo | Kanda ya Ziwa / Mwanza |
| Kuria | Mara / Kagera (Northwestern Tanzania) |
| Kutu | Kanda ya Magharibi (Kigoma environs) |
| Kwadza | Pwani / Southern coastal pockets |
| Kavi | Kwale / Coastal areas (sehemu ndogo) |
| Kwaya | Mwanza / Ukerewe |
| Kwere (Wanghwele) | Tanga (Bagamoyo area / coastal) |
| Kwifa | Sehemu za ndani (various regions) |
| Lambya | Kagera / Mbeya (kaskazini kidogo) |
| Luguru (Waluguru) | Morogoro (Uluguru Mountains) |
| Luo | Mwanza / Mara (Rorya and lakeshore areas) |
| Maasai | Arusha / Manyara / Many regional rangelands |
| Nyantuzu | Sehemu za kusini / mikoa ya kusini (kundi dogo) |
| Magoma | Pwani / Southern coast (sehemu ndogo) |
| Makonde | Mtwara / Lindi (Southern Tanzania) |
| Makua (Makhuwa) | Mara / Mwanza / Mtwara (sambamba na sehemu za kusini mwa Tanzania) |
| Makwe (Wamaraba) | Coastal islands / southern coast |
| Malila | Rukwa / Katavi (Western Highlands) |
| Mambwe | Mbeya / Rukwa (Southern Highlands) |
| Manda | Sehemu za pwani / islands (various) |
| Matengo | Mbeya (Rungwe area) |
| Matumbi | Pwani (Kilwa / Rufiji) |
| Maviha | Sehemu za Kusini (Ruvuma/Mtwara pockets) |
| Mbegu (Mbegu/Wambugwe) | Sehemu za kati na kusini |
| Mbunga | Sehemu za kusini-mashariki |
| Mosiro (Wamosiro) | Sehemu za afrika ya kati za Tanzania (various) |
| Mpoto | Pwani / Southern coast (sehemu ndogo) |
| Mwanga | Kilimanjaro (Mwanga District) |
| Mwera | Pwani / Morogoro (sehemu za mashariki) |
| Ndali | Sehemu za kati (various) |
| Ndamba | Sehemu za kusini / interior |
| Ndengeleko | Pwani / Tanga (coastal) |
| Ndonde | Sehemu za kanda ya ziwa/magharibi |
| Ngasa | Kanda ya Ziwa / Mara |
| Ngindo | Pwani / Rufiji basin |
| Ngoni | Ruvuma / Mtwara / Morogoro (Southern highlands & coast) |
| Ngulu (Wangulu) | Pwani / Tanga |
| Ngoreme (Wangurimi) | Sehemu za kaskazini mashariki |
| Nyiramba (Wanilamba) | Morogoro / Kilombero |
| Nindi | Sehemu za kusini-magharibi |
| Nyakyusa | Mbeya / Ruvuma (Southern Highlands) |
| Nyambo | Kanda ya Ziwa / Kigoma |
| Nyamwanga | Sehemu za ziwa/mikoa ya kati |
| Nyamwezi | Tabora / Singida / Shinyanga |
| Nyanyembe | Tabora / Urambo area |
| Pangwa | Pwani / inland coastal |
| Pare (Pare / Warangi) | Kilimanjaro (Pare Mountains) |
| Pimbwe | Katavi / Western Regions |
| Pogolo | Pwani / Mikoa ya kusini |
| Rangi (Walangi) | Dodoma / Manyara (interior highlands) |
| Rufiji (Warufiji) | Pwani (Rufiji Basin) |
| Rungwe (Warungi) | Mbeya / Rungwe area |
| Rungu (Warungu) | Pwani / Rufiji (coastal pockets) |
| Rungwa | Rukwa / Western regions |
| Rwa (Warwa) | Pwani / interior pockets |
| Safwa | Mbeya / Rukwa (southern highlands) |
| Sagara | Pwani / Tanga |
| Sandawe | Manyara / Kondoa (Sehemu za ndani) |
| Sangu | Rufiji basin / Mbeya (sehemu za kusini-mashariki) |
| Segeju | Kagera / Coastal Lake regions |
| Sambaa (Wasambaa) | Tanga (Usambara Mountains) |
| Shubi | Ruvuma / Southern regions |
| Sizaki | Pwani / islands (sehemu ndogo) |
| Suba | Sehemu za kando ya pwani |
| Sukuma | Shinyanga / Mwanza / Tabora |
| Sumbwa | Geita / Lake regions |
| Manyema (Wamanyema) | Kanda ya Ziwa / Kigoma |
| Temi (Wasonjo) | Mikoa ya Magharibi (sehemu) |
| Tongwe (Watongwe) | Mtwara / Lindi (coastal south) |
| Tumbuka (Watumbuka) | Sehemu za kaskazini magharibi / Lake region |
| Vidunda | Morogoro / Kilombero |
| Vinza | Kigoma (Vinza District) |
| Wanda | Sehemu za kati / kustani |
| Wanyji | Sehemu za kaskazini-magharibi |
| Ware (inaaminika lugha imekufa) | Sehemu za historia / archive |
| Yao | Mtwara / Ruvuma / Lindi |
| Zanaki | Pwani / Kilwa |
| Zaramo | Dar es Salaam / Pwani |
| Zigula | Mtwara / Ruvuma |
| Zinza | Kanda za kusini-magharibi (sehemu ndogo) |
| Zyoba (Yoba) | Sehemu za kusini / mikoa ya chini |
Hitimisho
Tanzania ni taifa lenye hazina kubwa ya tamaduni, historia na utofauti wa kijamii unaotokana na makabila zaidi ya 125 yanayoishi kwa umoja na mshikamano. Kila kabila lina mchango muhimu katika kuijenga nchi — kuanzia lugha, mila, muziki, vyakula, ngoma, hadi sanaa za asili ambazo zimeifanya Tanzania kutambulika duniani kama nchi yenye utajiri mkubwa wa urithi wa kiutamaduni.
Orodha hii imekusanya makabila yote makuu pamoja na mikoa yanapotokea ili kutoa picha pana kwa wasomaji, watafiti, wanafunzi na wadau wa utamaduni. Licha ya makabila haya kuwa na maeneo ya asili, wengi wameenea katika mikoa mbalimbali kutokana na mabadiliko ya kijamii, kiuchumi na kihistoria.
Kwa wale wanaotafuta taarifa zaidi kuhusu ajira, elimu, utamaduni na maendeleo ya jamii nchini, unaweza kutembelea Wikihii Africa au kujiunga na channel yetu ya WhatsApp kwa taarifa za haraka: Jobs Wikihii.
Kwa habari za ajira na nafasi zilizotangazwa nchini, tembelea pia Wikihii Africa na jiunge na channel yetu ya WhatsApp: Jobs Connect ZA.
