Noti na Sarafu Zilizotolewa na Bank of Tanzania (BOT)
Noti na Sarafu Zilizotolewa na Bank of Tanzania (BOT)
Benki Kuu ya Tanzania (BOT) ni taasisi pekee yenye mamlaka ya kutoa noti na sarafu nchini Tanzania tangu ilipoanzishwa rasmi tarehe 14 Juni 1966. Kupitia makala hii, unaweza kujifunza kuhusu aina mbalimbali za noti na sarafu zilizotolewa na BOT, historia yao, mabadiliko ya matoleo, na zile zinazotumika hadi sasa.
Kwa maelezo zaidi kuhusu masoko ya fedha na historia ya sarafu, tembelea ukurasa wetu wa Wikihii Forex Tools.
Historia ya Utangulizi wa Noti na Sarafu BOT
Kabala ya kuanzishwa kwa BOT, Tanganyika na Zanzibar zilikuwa zikifuatilia mfumo wa Sarafu ya Afrika Mashariki (East African Shilling) iliyotolewa na East African Currency Board, pamoja na rupia ya Kiingereza au Kijerumani kwa Zanzibar/Tanganyika.
Aina za Sarafu Zilizotolewa BOT Tangu 1966
- Senti na Shilingi za Sarafu (Mdaleko wa 1966β1998): BOT ilizindua sarafu za senti 5, 20, 50 na shilingi 1 mwaka 1966 β zote zikiwa na taswira ya Rais Julius Nyerere upande wa mbele na wanyama wa Afrika upande wa nyuma . Baadaye ulipatikana sarafu za shilingi 5 (1972), 10 senti (1977), 10 na 20 shilingi (1990), 100 shilingi (1994), 50 shilingi (1996), 200 shilingi (1998) na 500 shilingi (2014).
- Noti za Tanzania: Serija ya kwanza ya noti (5, 10, 20, 100 shilingi) ilizinduliwa mwaka 1966 na ilifuata noti nyingine za thamani kubwa hadi 10,000 shilingi. Mfululizo wa 2011 (Seria ya tisa) una noti za 500, 1,000, 2,000, 5,000 na 10,000 shilingi ambazo bado zinatumika hadi leo.
Noti Zilizopita na Uondoaji wake sokoni
Noti zilizotolewa kati ya mwaka wa 1985 hadi 2003 (Sh20, Sh200, Sh500, Sh1,000, Sh2,000, Sh5,000 na Sh10,000), pamoja na noti ya Sh500 iliyotolewa mwaka 2010, zilitangazwa kusitishwa rasmi matumizi yake kuanzia Aprili 2025. Watu walipewa hadi Aprili 5, 2025 kubadilisha noti hizi kabla ya kuziondoa kabisa.
Noti na Sarafu Zinazotumika Sasa
Tangu mwaka 2011, BOT imetumia noti za moja kwa moja:
- 500 Shilingi
- 1,000 Shilingi
- 2,000 Shilingi
- 5,000 Shilingi
- 10,000 Shilingi
Zaidi, sarafu zinazotumika sasa ni za:
- 50 Shilingi
- 100 Shilingi
- 200 Shilingi
- 500 Shilingi
Sarafu ndani ya denominasoni ndogo kama senti zimepotea sokoni kutokana na thamani yao kuwa ndogo sana.
Noti na Sarafu Maalum za Kumbukumbu
Katika matukio muhimu kitaifa, BOT hutengeneza noti na sarafu za kumbukumbu zinazopendwa sana na wakusanyaji. Mada hizi ni kama miaka ya uhuru, miaka ya miaka ya BOT, au maonesho ya Umoja wa Mataifa. Zinatolewa kwa wingi mdogo au mara moja kwa ajili ya maalumu.
Mnara wa Mabadiliko na Sababu za Ufanyaji Matoleo
BOT imechapisha matoleo tofauti ya noti na sarafu kutokana na: – Mabadiliko ya serikali na viongozi (Nyerere, Mwinyi) – Mabadiliko ya mfumuko wa bei – Kuongeza vipengele vya usalama – Mahitaji ya sarafu za thamani kubwa kwa biashara na uchumi wa sasa
Hitimisho: Yaliyomo Kuhusu Noti na Sarafu BOT
Benki Kuu ya Tanzania ni wasemaji pekee wa noti na sarafu nchini tangu 1966. Kupitia miaka, BOT imechapisha aina mbalimbali za noti na sarafuβkutoka senti na noti zilizopita hadi serija ya sasa ya mwaka 2011. Noti za zamani zimeondolewa rasmi, na zile mpya zinaendelea kutumika, huku zile za kumbukumbu zikichapishwa kwa ajili ya maadhimisho na wakusanyaji. BOT imehakikisha usalama, ubora, na usambazaji unaofaa wa sarafu ya taifa.
Kwa habari zaidi au maelekezo kuhusu noti za BOT, tembelea tovuti rasmi ya Benki Kuu ya Tanzania au uchunguze content zaidi kwenye Wikihii Forex Tools.