Tanzania ni nchi ya 4 kwa uzalishaji wa dhahabu barani Afrika baada ya Afrika Kusini, Ghana, na Mali na inachangia 1.3% ya jumla ya uzalishaji wa dhahabu duniani. Stock ya dhahabu ya Tanzania inakadiriwa kuwa takriban ounces milioni 45 na uzalishaji wa dhahabu nchini Tanzania Utafutaji wa dhahabu umejikita zaidi kwenye mikanda ya mawe ya kijani kibichi karibu na Ziwa Victoria, ambapo resources za dhahabu kubwa zimegunduliwa na zinatengenezwa.
Uzalishaji wa dhahabu Tanzania ulifikia tani 55.6 katika mwaka wa fedha 2020/21, dhidi ya tani 53.7 mwaka wa fedha 2019/20, na tani 42 katika mwaka wa fedha 2018/19. Pamoja na kiwango cha upatikanaji wa dhahabu kupanda lakini bado dhahabu na sekta nzima ya madini imeendelea kuwa ana changamoto hasa wachimbaji wadogowadogo.
Wachangiaji wakubwa katika uzalishaji wa dhahabu nchini Tanzania katika mwaka wa fedha 2019/20 ni kampuni ya Geita Gold Mining Limited (GGM) iliyochangia asilimia 43% ikifuatiwa na North Mara Gold Mine (NMGM) yenye asilimia 21; Mgodi wa Dhahabu wa Buzwagi (BZGM) wenye asilimia 10; Kampuni ya Shanta Mining (SHNT) yenye asilimia 6; Mgodi wa Dhahabu wa Bulyanhulu (BGM) wenye asilimia 3; na Migodi ya Dhahabu ya Stamigold-Biharamulo (SBGM) yenye asilimia 1%.
Dhahabu inayosafirishwa nje ya nchi
Mauzo ya dhahabu ya Tanzania nje ya nchi yalifikia dola bilioni 2.743 katika mwaka unaoishia Desemba 2021, ikilinganishwa na dola bilioni 2.957 mwaka 2020 na dola bilioni 2.215 mwaka 2019. Dhahabu ilichangia asilimia 89.85 ya mapato yote ya madini ya Tanzania katika mwaka wa fedha 2020/21. Tanzania inasafirisha dhahabu hasa Afrika Kusini, India, na Uswisi.
Kanda ya Ziwa Victoria
Eneo hili lina migodi mikubwa ya dhahabu kama Bulyanhulu, Geita (inayomilikiwa na AngloGold Ashanti), Buzwagi, na North Mara (inayomilikiwa na Twiga Minerals Corporation, ubia kati ya Barrick Gold Corporation na Serikali ya Tanzania).
Lupa Gold Field
PROJECT hii ya uzalishaji wa dhahabu ni sehemu ya mgodi wa dhahabu wa New Luika (unaomilikiwa na Shanta Gold) katika Wilaya ya Songwe.
Mpanda Mineral Field
Mkoa huu pia unajulikana kwa kuwa dhahabu hasa kwa sababu ya uwepo wa migodi mingi midogo midogo lakini pia kuna project kubwa za dhahabu na tayari serikali ya tanzania imeshasaini mikataba ya utekelezaji wa kuanza kazi za uchenjuaji wa dhahabu pale Mpanda.
Soma na hii: Bei ya Dhahabu hii leo tanzania
Mgodi wa Dhahabu wa Geita
Sasa huu ndio mkoa maarufu zaidi kwa upatikanaji na uchimbwaji wa madini ya dhahabu mkoa huu unapatikana kaskazini-magharibi mwa Tanzania, karibu na Mwanza, vyanzo vya madini hayo inasadikika ni kutoka kwenye shimo la wazi la Nyankanga na migodi miwili ya chini ya ardhi (Star na Comet pamoja na Nyankanga).
Mgodi wa Dhahabu wa North Mara
Mgodi huu unasifika kwa uwezo wake wa kuzalisha dhahabu safi na nyiongi mgodi unapatikana katika wilaya ya Tarime mkoani Mara, karibu kilomita 100 mashariki mwa Ziwa Victoria na 20km kusini mwa mpaka wa Kenya.
New Luika Gold Mine
Mgodi huu unajulikana kwa kazi yake ya kuzalisha dhahabu bora na mgodi umekuwepo nchini zaidi ya miaka 30 hivyo umechangia pato la taifa kwa kiasikikubwa mgodi huu unapatikana katika Wilaya ya Songwe, Kusini-Magharibi mwa Tanzania, takriban kilomita 700 kusini-magharibi mwa Dar es Salaam
Buckreef (TRX Gold – Stamico)
Mgodi wa dhahabu wa Buckreef upo katika Wilaya ya Geita Mkoani Geita kusini mwa Ziwa Victoria, takriban kilomita 110 kusini magharibi mwa jiji la Mwanza. Rasilimali ya madini iliyopimwa ya mgodi huo inafikia 19.98MT ikiwa na dhahabu ya 1.99g/t yenye wakia 1,281,161 za dhahabu na rasilimali ya madini iliyoonyeshwa ni 15.89MT ikiwa na 1.48g/t dhahabu yenye wakia 755,119 za dhahabu kwa tani 78 ya 78 MT 31. Wakia 2,036,280 za dhahabu. Buckreef Gold Co., kampuni inayomiliki mradi huo, ni ubia kati ya TRX Gold (55%) na Stamico 45%).
